Yatırım Teşvikleri

Yatırım Teşvikleri

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sunduğu kapsamlı teşvik sistemi üç ana paketten oluşmaktadır.  İlk olarak; 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile sunulan ve genel teşvik sistemi, bölgesel teşvik sistemi, stratejik teşvik sistemi ve öncelikli teşvik sistemi olmak üzere dört alt sistem içeren yatırım teşvik sistemi. Bu sistemle yatırımcılar KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi desteği, yatırım yeri tahsisi ve faiz/kar payı desteği gibi birçok teşvik unsurundan faydalanabilmektedir.   

İkinci olarak; Türkiye’nin stratejik önceliklerine uygun büyük ölçekli yatırımları destekleyerek yüksek katma değerli üretimi ile teknoloji transferini teşvik etmekte ve Türkiye’nin küresel rekabet gücünü artırmayı hedefleyen bu yatırımlara uzun vadeli destek sağlayan Proje Bazlı Teşvik Sistemi. Bu teşvik sistemi ile projelere yönelik KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi veya istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi desteği, enerji desteği, faiz/kâr payı desteği, hibe desteği, kamu alım garantisi, nitelikli personel desteği, sermaye katkısı, altyapı desteği, yatırım yeri tahsisi ve izin – tahsis – ruhsat- lisans – tescil kolaylığı gibi çeşitli ayrıcalıklar sunulmaktadır. 

Üçüncü olarak; Türkiye’nin yüksek teknoloji ve katma değerli üretim hedefleri doğrultusunda geliştirilen kapsamlı bir destek programı olan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı. Ar-Ge, üretim ve ticarileşme süreçlerini kapsayan bu program, yatırımcılara TÜBİTAK tarafından Ar-Ge destekleri, KOSGEB tarafından Stratejik Ürün Destek Programı kapsamındaki proje destekleri ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan destekleri bir arada sunarak teknolojik gelişimi hızlandırmayı hedeflemektedir

Yatırım teşvik belgesi nasıl alınır?

Yatırım teşvik belgesi almak için izlenmesi gereken temel adımları Şekil-18’te görülebilecek üzere aşamalandırılabilir. Yatırım teşvik belgesi başvurusuna başlamadan önce, yatırım yapacağınız projeyi detaylandırarak gereksinimlerini ve hedeflerini belirlemeniz gerekir. Yatırımın sektörü, türü, bölgesi, planlanan bütçesi ve süresi gibi detayları içeren kapsamlı bir iş planı hazırlamak önemlidir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ETUYS aracılığıyla online başvuru yapılır. Eğer ETUYS yetkilendirmeniz yoksa Bakanlık web sitesinde yazılı başvuru belgelerini “Kayıtlı Elektronik Posta (KEP)” vasıtası ile Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü KEP adresine göndermeniz ve kayıt olmanız gerekmektedir. Başvuru sonrasında, Bakanlık yatırımın sektörü, bölgesi ve büyüklüğüne vb. bilgilere göre değerlendirmede bulunur. Proje kapsamı ve başvurunun uygunluğu incelendikten sonra, belirli şartları karşılayan projeler onaylanır ve yatırım teşvik belgesi almaya hak kazanır. İşlemlerin hızlı ve doğru bir şekilde ilerlemesi için uzman bir danışmandan ve Bakanlığın ilgili rehberlerinden destek almanız başvurunuzun onaylanma şansını artırabilir.  

Şekil-18: Yatırım teşvik belgesi alım süreç

Yatırım teşvik belgesi harcı ne kadar?

Yatırım Teşvik Belgesi harcı yeni bir yatırım teşvik belgesi başvurusu yapıldığında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na yatırılması gereken hizmet bedeldir. Yatırım Teşvik Belgesi başvuru harcı başvuru sırasında belirtilen toplam sabit yatırım tutarına göre değişen miktarlarda uygulanır. 2024 yılı için Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Harçları; 5 Milyon TL sabit yatırım tutarına kadar: 6.000-TL, Milyon – 25 Milyon TL arasında sabit yatırım tutarında: 15.000-TL, 25 Milyon TL üzerinde sabit yatırım tutarında: 29.000-TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, mevcut yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılacak her bir revize işlemi başvurusu için de 2024 yılında 1.500-TL harç bedeli ödenmesi gerekmektedir. Bu tutar revize türünden bağımsız olmak üzere işlem başına alınmaktadır. 

Yatırım teşvik belgesi sorgulama:

Yatırım teşvik belgesi sorgulama işlemlerini e-devlet portalı üzerinden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı altında yer alan Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama ekranını kullanarak, https://dijitalbakanlik.sanayi.gov.tr/  web sitesinde Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü bağlantısı altında yer alan Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama ekranını kullanarak veya doğrudan https://etuys.sanayi.gov.tr/ytbSorgu/ adresi aracılığıyla yapabilirsiniz. Bu sayfalarda sizden yatırım teşvik belge numaranızı ve id’inizi yazmanız istenilecektir. Sonuç sayfasında yatırım teşvik belgenize ait bilgiler yer almaktadır. Ancak, bu sayfada ithal ve yerli makine-teçhizat listeleriniz bulunmamaktadır. 

Yatırım teşvik belgesi nedir:

Yatırım teşvik belgesi, devletin belirli sektörlerdeki yatırımları desteklemek amacıyla sağladığı avantajları içeren bir belgedir. Bu belgeyi alan yatırımcılar, projelerinde maliyetlerini düşürmek ve işletmelerini büyütmek için KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi desteği, yatırım yeri tahsisi ve faiz/kar payı desteği gibi çeşitli teşviklerden yararlanabilir. 

Türkiye’de yatırım teşvik belgesi, yatırımların ülke ekonomisine katkısını artırmak, bölgesel gelişmişlik farklarını azaltmak, istihdam yaratmak ve teknolojik altyapıyı geliştirmek için sunulan bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu belge, başvuru süreci ve şartları sağlandığında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilir ve yatırımın türü ve bölgesine göre değişen farklı teşvik unsurlarını içermektedir. 

Yatırım teşvik bölgeleri :

Türkiye’de yatırım teşvik sistemi, ülkenin farklı bölgelerinde bölgesel kalkınmayı desteklemek amacıyla bölgelere ayrılmıştır. Ülke, sosyoekonomik gelişmişlik seviyelerine göre altı bölgeye ayrılır ve her bölgeye özel teşvik oranları ve destekler sunulur. Daha az gelişmiş olan bölgeler, daha yüksek teşvik oranları ve desteklerle yatırım çekmeye teşvik edilirken, daha gelişmiş bölgeler daha sınırlı ancak yine de cazip desteklerle desteklenir. 

Örneğin, 1. bölge olarak tanımlanan İstanbul gibi gelişmiş şehirlerde teşvik unsurları daha sınırlı iken, 5. ve 6. bölgelerde (Doğu ve Güneydoğu Anadolu gibi) daha geniş destekler sağlanır. Bu teşvikler; KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi desteği, yatırım yeri tahsisi ve faiz/kar payı desteği gibi çeşitli avantajlar içerebilir. Stratejik teşvik sistemi ve öncelikli teşvik sistemi bu yapının dışında yer almakta ve tüm bölgelerde geniş destekler sağlamaktadır. 

Yatırım teşvik belgesi avantajları :

Yatırım teşvik belgesi, yatırımcılar için çeşitli mali avantajlar sunarak projelerin maliyetini düşürmeyi ve yatırım sürecini hızlandırmayı hedefler. Bu belgenin sunduğu avantajlar arasında yer alan unsurları sıralanırsa: 

Vergi İndirimleri; Yatırımcılar, kazançları üzerinden ödeyecekleri vergilerde belirli oranlarda indirim kazanır. Bu, projenin maliyetini düşürerek yatırımın daha erken kâra geçmesine katkı sağlar.  

KDV İstisnası; Yatırım sürecinde kullanılan makine, ekipman gibi malzemelerin KDV’den muaf tutulması, yatırımcının nakit akışını rahatlatır ve projeye daha fazla kaynak ayırmasını sağlar.  

Gümrük Vergisi Muafiyeti; Yurt dışından temin edilen makine ve ekipmanlar için gümrük vergisi ödememe avantajı sunulur. Bu durum, özellikle büyük ve teknoloji yoğun yatırımlarda ciddi bir maliyet avantajı sağlar.  

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği – Sigorta Primi Desteği; İstihdam yaratmaya yönelik yatırımlarda işverenin sosyal güvenlik prim yükü hafifletilir. Bu destekle, istihdam maliyetleri düşürülerek bölgesel kalkınma ve istihdam artırımı desteklenir.  

Faiz ve Kâr Payı Desteği; Kredi kullanarak yapılan yatırımlarda, belirli bir oranda faiz desteği sağlanır. Bu, yatırımcıların finansman maliyetlerini azaltarak projelerini daha düşük faiz oranlarıyla finanse etmelerini mümkün kılar. 

Yatırım Yeri Tahsisi; Devlet, yatırım için uygun arsa veya arazi tahsisi sağlayarak yatırımın altyapı maliyetlerini düşürebilir. 

Bu avantajlar, yatırımı daha cazip hale getirirken, proje sahiplerinin maliyetlerini düşürerek sürdürülebilir bir büyüme sağlamalarına olanak tanır.  

Yatırım teşvik kdv istisnası:

Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki KDV istisnası, yatırımcıların belirli mallar ve hizmetler için Katma Değer Vergisi ödemeden yatırım yapabilmelerine olanak tanır. Bu teşvik, yatırım sürecinde kullanılan makine ve ekipman gibi yatırım mallarını KDV’den muaf tutarak, yatırımcıların nakit akışını destekler ve başlangıç maliyetlerini düşürür. 

Özellikle büyük ölçekli ve teknolojiye dayalı projelerde ciddi bir maliyet avantajı sağlayan bu uygulama, yeni tesis kurulumlarından mevcut tesislerin modernizasyonuna kadar geniş bir yelpazede yatırım projelerine destek sunar ve yatırımcıların projelerini daha hızlı hayata geçirmelerine katkı sağlar 

Yatırım teşvik belgesi alan firmalar:

Yatırım teşvik belgesi istatistiklerine ilişkin sorgulama işlemleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ait web sitesi ana sayfasında yer alan  “Plan, Program, Raporlar ve Yayınlar” bağlantısı altındaki “Araştırma ve Yayınlar” menüsünde yer alan “Yatırım ve Teşvik Yayınları” ekranında yer alan “Yatırım Teşvik Bültenleri” aracılığıyla yapılabilir.  Ayrıca; düzenlenen, tamamlama vizesi yapılan ve iptal edilen belgelere ilişkin detaylı veriler aylık olarak Resmi Gazete’de yayımlanmaktadır. 

Yatırım Teşvik Belgesi kaç yıl geçerli?

Yatırım teşvik belgesinin geçerlilik süresi ortalama olarak üç yıldır. Bu süre, yapılan yatırımın türüne, büyüklüğüne ve sektöre bağlı olarak belirlenir ve artabilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından büyük yatırımlar ve stratejik projeler için daha uzun geçerlilik süreleri tanımlanmaktadır. Yatırımcının talebi doğrultusunda belgenin süresi ilk sürenin yarısı oranında Bakanlıkça uzatılabilir. Yatırımcılar, bu süreler sonunda tamamlama vizesi işlemleri için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na başvurmak zorundadır. 

Yatırımın tamamlanması için belirlenen bu süre içinde yatırımcılar belirlenen teşviklerden unsurlarının bir kısmından faydalanabilir. Ancak, bazı teşvik unsurları yatırım tamamlandıktan sonra devreye girecektir.  

Proteşvik Danışmanlık Hizmetleri

İletişim Formu

Bizimle İletişime Geçmek İster Misiniz?

Proteşvik Yatırım Danışmanlığı

Proteşvik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri, farklı iş kollarında ve farklı ölçeklerdeki kamu şirketleri ve özel sektör kuruluşlarında, çeşitli proje ve girişimlerde 15 yılı aşkın süredir tecrübe ve birikim sahibi olmuş profesyoneller tarafından kurulan bir limited şirkettir.