Yatırım Yeri Tahsisleri

Yatırım Yeri Tahsisleri; başta turizm, hayvancılık ve imalat sanayi yatırımları olmak üzere çeşitli sektörlere yapılan yatırımlara uygun yer teminini amaçlayan mekanizmadır. Bazı yatırımlar için çok geniş bir yatırım alanına ihtiyaç vardır. Yatırım yeri satın almak veya kiralamak oldukça maliyetlidir. Bu maliyetin, yatırımcının önünde engel teşkil etmesini önlemek amacıyla Yatırım Yeri Tahsisi uygulaması yürürlüğe konmuştur.  

Bu sayede, yatırımcılara 49 yıl süreyle çok uygun koşullarda yer sağlamak mümkündür. Birçok sektörde yapılacak yatırımlara ön izin, kullanma izni veya irtifak hakkı şeklinde Hazine taşınmazlarının tahsis edilmesinden ibaret olan bir yatırım teşvik unsurudur. 

Yatırım yeri tahsisleri bölgesel nitelikte Yatırım Teşvik Belgesine sahip olan yatırımcılar için geçerlidir. Öncelikle, yatırım projesi ile uyumlu bir yer tespiti alternatifleriyle birlikte gerçekleştirilir. Daha sonra bu yatırım yerlerinin tahsis işlemlerine bağlamak için gerekli kurumlar nezdinde girişimlerde bulunulur. Bunlardan en önemlisi Yatırım Teşvik Belgesi teminidir.  

Yatırım Yeri Tahsisi, eğitim, turizm, sanayi, hayvancılık, yenilenebilir enerji, entegre metal üretimi, petrokimya, biyoteknoloji, nanoteknoloji, bilgi teknolojileri, elektronik, ilaç ve tıbbi cihaz, kimyasal maddeler, raylı sistemler, savunma, hava ve uzay teknolojileri ile tarım teknolojileri alanında yatırım planlayan gerçek ve tüzel kişiler için geçerlidir. Bu sektörlerde faaliyet göstermek üzere Yatırım Teşvik Belgesi temin eden yatırımcılara Hazine arazileri üzerinde yatırım yeri tahsisi yapılabilmektedir. 

Yatırım Yeri Tahsisi başvurusu yapılmadan önce Yatırım Teşvik Belgesi veya yatırımın karakteristik özelliklerinin yer aldığı Ön Tahsis Yazısı alınması gerekir. Daha sonra yatırım yeri tahsisi için yapılacak başvurular; 

• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına, veya 
• Taşınmazın bulunduğu yerdeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne (Emlak Müdürlüğü, Milli Emlak Müdürlüğü veya Milli Emlak Şefliği),  

yapılır. 

Yatırım Yeri Tahsisi başvurusu yapıldığında öncelikle değerlendirme komisyonu kurulur.  Başvurular; vali (veya görevlendirilen vali yardımcısı), taşınmazın yer aldığı bölgedeki en yüksek dereceli memur, taşınmazdan sorumlu birim amiri, belediye imar müdürü ve yatırımın ilişkili olduğu bakanlığın il müdüründen oluşan kurul tarafından değerlendirilir.  Kurul; yatırımın finansman kaynakları ile yatırımcının mali durumu, yatırım tutarını, vaziyet planının uygulanabilirliğini, yatırıma ne kadar açık ve kapalı alan ihtiyacı olduğunu dikkate alarak değerlendirme yapar. Birden fazla yatırımcı aynı taşınmaz için talepte bulunduğunda ise yatırımcının öz kaynakları, taahhüt edilen istihdam sayısı ve toplam sabit yatırım tutarı dikkate alınarak puanlama yapılır. 

Yatırım yeri tahsis sürecinde aşağıdaki verilerin tamamı bir dilekçe ekinde, talep formu ile birlikte bakanlığa veya bakanlığın ilgili birimine sunulmalıdır: 

• Yatırım Teşvik Belgesi: Başta Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Belgesi olmak üzere teşvik belgesinin düzenlenmesine esas teşkil eden belgelerde eksiklik olmaması durumunda Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurunu ihtiva eden Yatırım Teşvik Belgesi. 
• Ön Tahsisi veya Karakteristik Değer Yazısı: ÇED Belgesi veya yatırım yerine bağlı olması nedeniyle temin edilemeyen bir başka belge bulunması halinde Yatırım Teşvik Belgesi yerine geçebilecek olan yatırımın tüm karakteristik bilgilerini içeren Ön Tahsis veya Karakteristik Değer yazısı, 
• Yatırımcı bilgileri, yatırım yeri bilgileri, yatırım tutarı, istihdam, makine ve teçhizat gibi yatırım projesine ilişkin detay bilgilerin yer aldığı Yatırım Bilgi Formu, 
• OSB veya EB Yazısı: Yatırım konusu itibarıyla Organize Sanayi Bölgesi (OSB) veya Endüstri Bölgesi (EB) içerisinde yapılabilecek yatırımlar için OSB/EB içinde boş parsel bulunmadığına veya yatırımın bölge içerisinde yapılamayacağına ilişkin yazı, 
• Şirket Mali Göstergeleri: İşletme hesabı özeti, son üç yıllık bilanço, son üç yıllık mali tablolar ve halka açık şirketler için halka açılma oranını gösterir belge, 
• Vergi Borcu Yoktur Belgesi, 
• Bilanço: Taahhüt edilen yatırımın en az %20’sini karşılayacak miktarda özkaynağa sahip olunduğunu gösterir YMM, SMMM veya Vergi Dairesince onaylı bilanço, 
• Fizibilite Raporu ve Finansman Tablosu: Yatırım projesinin 50 milyon TL’yi aşması halinde yatırım konusu için hazırlanan güncel tarihli ve yetkinliği kabul edilebilir kişilerce hazırlanmış fizibilite raporu ve finansman tablosu, 
• Başvuru ücretinin yatırıldığını gösterir makbuz, 
• Vaziyet Planı: 1/200 veya 1/500 ölçekli parsel sınırı ve yapı yaklaşma sınırı ile varsa tüm imar koşullarının yer aldığı, bakanlık esaslarına uygun hazırlanmış vaziyet plan, 
• Şirket Evrakları: Oda sicil kayıt sureti, şirket ana sözleşmesi, imza sirküleri, temsilcilerin yasal adresleri, ticaret sicili gazeteleri ve vergi levhası gibi şirket evrakları.