DİİB kapatma kapsamı dâhilinde ithal edilen ham madde ve yardımcı malzemelerin işlenip ihraç edilmesinin ardından, gümrük idaresine sunulan nihai hesap kapama beyanıdır. Bu aşamada, ihracat faturaları, gümrük beyannameleri, fire-zayiat raporları ile varsa üçüncü ülke teslimatına dair kanıtlar tek dosyada birleştirilir. Tüm gerekli belgeler eksiksiz şekilde sunulduğunda, Ticaret Bakanlığı’nın sisteminde taahhüt “kapalı” olarak kayda geçer ve ithalat sırasında uygulanmayan vergiler kalıcı olarak düşürülür.

DİİB kapatma işlemi ihracat taahhüdünü resmiyete dökmesinin yanında, firmaların finansal teminatlarını çözüp yeni süreçlere hızlı ve eksiksiz şekilde başlayabilmesi açısından da önemli bir adımdır. İşlemler tamamlandıktan sonra, en geç üç ay içinde Kapama Modülü üzerinden başvuru yapılmalıdır. PDF formatındaki belgeler sisteme yüklenmeden önce, miktar, para birimi ve tarih uyumları iç denetimle dikkatlice kontrol edilmelidir. Kapama süreci tamamlanana kadar KDV ve ÖTV avantajları kesinleşmez; sürenin aşılması hâlinde faiz ve ceza yükü oluşabilir.

DİİB Kapatma Nedir?

Hariçte işleme izin belgesi (DİİB), ihracatçılara gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden muafiyet sağlayan önemli bir belgedir. Belge kapsamında belirli ürünlerin işlenmek üzere ithalatı yapılır ve ardından ihracatı gerçekleştirilir. DİİB kapsamında sunulan avantajlar, doğru ve zamanında takip edildiğinde firmalara önemli mali kolaylıklar sağlar.

DİİB sisteminin önemli parçalarından biri olan işleme izni, ithal ürünlerin üretim sürecinde değerlendirilmesini mümkün hâle getirir. Bu iznin geçerli olması, ihracat sürecinin sağlıklı tamamlanmasına fayda sağlar. İşlem esnasında belgelerin doğru hazırlanması hem mevzuata uygunluğu sağlar hem de ileride karşılaşılabilecek sorunların önüne geçer.

Diib kapama raporu nedir? Bu rapor, ihracat yükümlülüklerinin başarıyla tamamlandığını belgeleyen resmî evraktır. İhracatçı, tüm ilgili evrakları (faturalar, gümrük beyannameleri, fire-zayiat raporları vb.) tek dosyada toplayarak bu raporu Ticaret Bakanlığı’nın elektronik sistemine yükler. Belgeler eksiksiz ve tutarlı ise taahhüt “kapalı” statüsüne alınır.

Peki, DİİB belgesinin süresi ne kadardır? Uygulamada belge süresi, firmanın talebine ve üretim döngüsüne bağlı şekilde 12 ayla 24 ay arasında değişir. Zorunlu hallerde, revize veya ek süre talebiyle bu sürenin uzatılması mümkündür. DİİB belgesinin süresi uygulamada, başvuru tarihinden başlayarak bir yıllık süreyle sınırlı tutulur. Süre aşılırsa belge geçerliliğini kaybeder ve taahhütler yerine getirilmemiş sayılır.

Son olarak, taahhüt kapatma işlemi, DİİB ’nin kesinleşmesini sağlar ve firmaların teminat mektuplarını serbest bırakmasına olanak verir. Bu adım, ihracat teşviklerinden kesintisiz yararlanmak ve yeni belge başvurularına sorunsuz geçiş yapmak için zorunludur. Kapama süreci tamamlanmadan KDV ve ÖTV istisnaları kesinleşmez; gecikmeler ise faiz ve ceza riskine yol açar. Bu nedenle kapanış süreci dikkatle yönetilmeli ve gerekli dokümanlar zamanında ibraz edilmelidir.

DİİB Kapatma Nasıl Yapılır?

Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen ham madde ve yardımcı mallar, vade içinde işlenip ihraç edildikten sonra işletmenin kritik görevi DİİB kapatma başvurusunu eksiksiz tamamlanmaktadır. Bu başvuru Ticaret Bakanlığı’nın e-DİİB modülünde yapılır ve kapatma onayı alındığında ertelenen gümrük vergileri kesin olarak terkin edilir. Süreci yönetirken hem fiili sarf tablosu hem de ihracat faturaları gümrük beyannameleriyle tam uyum göstermelidir; aksi durumda “eksik belge” uyarısı verir.

 Elektronik kapatma başvuru adımları şöyledir:

·         Kapama süresi dolmadan önce, belgeye ait tüm ithalat ve ihracat beyannameleri eksiksiz şekilde DİİB Kapanış Modülü ’ne yüklenir.

·         Üretim sürecindeki fire oranları ile beyan edilen sarf miktarları çelişiyorsa, sisteme revize kullanım bilgileri (revize sarf formu) eklenir.

·         Teminat mektupları elektronik ortamda sisteme yüklenir; ihracat taahhüdü tamamlandığında teminat, sistem tarafından otomatik olarak çözülür.

·         Eksik ya da hatalı belge bildirimi yapılırsa, bildirimin ardından en geç beş iş günü içinde gerekli düzeltmeler sisteme yüklenmelidir.

Eğer süre yeterli olmazsa, Dahilde İşleme İzin Belgesi süre uzatım talebi, belge bitim tarihinden en az 15 gün önce aynı modül aracılığıyla başvurulmalıdır. Bakanlık gerekçe ve kapasite raporunu onaylarsa ek süre verir; onaylanmazsa kapatma işlemi geçersiz olur.

Peki, DİİB kapanmazsa ne olur?  Taahhütler yerine getirilmiş olsa da onay alınmadığı sürece, ithalat sırasında vergiler tahakkuk eder, teminatlar açılmaz ve firmaya gecikme faizi kesilir. Aynı zamanda, yeni DİİB başvuruları sistem tarafından bloke edilir, ihracat planları sekteye uğrar.

 

Bu nedenle, dahilde işlem belgesiyle çalışan şirketler, kapatma başvurularını belge süresi sona erer ermez yapmalı ve e-tebligat bildirimlerini günlük olarak takip ederek olası cezai riskleri minimuma indirmelidir. Böylece hem finansal yüklerden kurtulabilir hem de ihracat teşviklerine kesintisiz erişim elde edebilir.