Yatırım Teşvikleri
Yatırım Teşvikleri
Yatırım teşvikleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından sunulan kapsamlı destek paketleri ile yatırımcıları cesaretlendirmeyi amaçlar. Bu teşvikler üç ana başlık altında toplanmaktadır. İlk olarak, 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile düzenlenen yatırım teşvik sistemi; genel teşvik, bölgesel teşvik, stratejik teşvik ve öncelikli teşvik olmak üzere dört alt sistemden oluşur. Bu sistem kapsamında yatırımcılar, KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi ve faiz/kâr payı desteği gibi pek çok ayrıcalıktan faydalanabilirler.
Yatırım teşvikleri, ayrıca Proje Bazlı Teşvik Sistemi ve Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı ile genişletilmiştir. Proje Bazlı Teşvik Sistemi, Türkiye’nin stratejik önceliklerine uygun büyük ölçekli yatırımları desteklemeyi amaçlamakta ve bu kapsamda KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi veya istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği, enerji desteği, faiz/kâr payı desteği, hibe desteği, kamu alım garantisi, nitelikli personel desteği, altyapı desteği, yatırım yeri tahsisi, ruhsat ve lisans kolaylığı gibi pek çok teşvik unsurunu bir arada sunmaktadır. Bu sistemle birlikte özellikle yüksek katma değerli üretim ve teknoloji transferi hedeflenmekte, uluslararası rekabet gücü artırılmaktadır.
Yatırım teşvik belgesi avantajları şöyledir:
- Vergi İndirimi: Yatırımdan elde edilen kazanç üzerinden ödenmesi gereken vergilerde belirli oranlarda indirim uygulanır. Bu durum, yatırımın daha erken kâra geçmesine katkı sağlar.
- KDV İstisnası: Yatırım kapsamında satın alınan makine ve teçhizat gibi kalemler için Katma Değer Vergisi (KDV) ödenmez. Bu da yatırımcının nakit akışını olumlu etkiler.
- Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yurt dışından getirilen makine ve ekipmanlar için gümrük vergisi alınmaz. Özellikle yüksek teknoloji gerektiren projelerde önemli bir maliyet avantajı sunar.
- Sigorta Primi Destekleri: Yatırımın istihdam yaratması durumunda işverenin SGK primi yükü belirli sürelerle devlet tarafından karşılanır. Böylece işgücü maliyetleri azaltılır.
- Faiz veya Kâr Payı Desteği: Krediyle finanse edilen yatırımlarda, belirlenen oranda faiz ya da kâr payı desteği verilir. Bu destek, finansman maliyetlerini düşürerek yatırımın daha ekonomik şekilde gerçekleşmesini sağlar.
- Yatırım Yeri Tahsisi: Kamu arazilerinin yatırımcılara tahsisiyle arsa maliyetleri düşürülür. Bu destek, özellikle üretim tesisleri için önemlidir.
Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?
Yatırım teşvik belgesi, Türkiye’de yatırım yapacak girişimcilere ve işletmelere devlet tarafından sağlanan çeşitli destek ve muafiyetlerden yararlanma imkânı tanıyan resmi bir belgedir. Bu belge, yatırımcılara vergi indirimi, KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi desteği gibi avantajlar sunarak yatırımların teşvik edilmesini amaçlar.
Yatırım teşvik belgesi, özellikle stratejik ve büyük ölçekli yatırımlarda önemli bir rol oynar. Belgeye sahip olan işletmeler, yatırımın türüne ve bölgesine bağlı olarak farklı teşvik unsurlarından faydalanabilir. Bu teşvikler arasında KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz ve kâr payı desteği gibi kalemler yer alır.
Bu belge, yatırımcıların yapacakları yatırımlardan daha fazla verim elde etmelerini sağlar. Ekonomik kalkınmayı desteklemek, bölgesel gelişmişlik farklarını azaltmak ve yerli üretimi artırmak gibi amaçlar doğrultusunda devlet tarafından teşvik edilen bu sistem, Türkiye’nin yatırım ortamını güçlendirmeyi hedeflemektedir.
Yatırım teşvik belgesi almak isteyen yatırımcılar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen E-TUYS sistemi üzerinden başvuru yapabilir. Başvuru sürecinde gerekli belgeler arasında yatırım planı, kapasite raporu, ticaret sicil gazetesi ve vergi levhası gibi dokümanlar bulunmaktadır.
Belge alındıktan sonra sağlanan teşvikler, yatırımın türüne, büyüklüğüne ve yapıldığı bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Özellikle kalkınmada öncelikli bölgelerde daha fazla destek sağlanırken, sanayi yoğun bölgelerde teknoloji ve yenilikçilik içeren yatırımlar ön planda tutulmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi Kaç Yıl Geçerli?
Yatırım teşvik belgesi, düzenlendiği tarihten itibaren genellikle 3 yıl süreyle geçerlidir. Bu süre zarfında yatırımın tamamlanması beklenir. Ancak yatırımın belirtilen sürede tamamlanamaması durumunda, bir defaya mahsus olmak üzere belge süresinin yarısı kadar (1,5 yıl) ek süre talep edilebilir.
Süre uzatımı talepleri, yatırımın ilerleme düzeyi ve gerçekleşme oranı dikkate alınarak değerlendirilir. Başvurunun kabul edilmesi halinde belge süresi uzatılır ve teşviklerden yararlanma süresi devam eder. Eğer yatırım süresi içinde tamamlanamazsa, teşviklerden yararlanma hakkı kaybedilebilir.
Bu nedenle yatırımcıların, teşvik belgesi süresi dolmadan önce yatırımlarını tamamlamaları veya sürenin uzatılmasına yönelik başvurularını yapmaları büyük önem taşır.
Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama
Yatırım teşvik belgesi sahibi işletmeler, belge bilgilerinin doğruluğunu ve geçerliliğini sorgulamak için e-Devlet Kapısı üzerinden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sunduğu “Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama” hizmetini kullanabilir.
Sorgulama işlemi için e-Devlet şifresi gereklidir. Sisteme giriş yapıldıktan sonra, “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı” menüsünden “Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama” seçeneği seçilerek belge numarası veya firma adı ile sorgulama yapılabilir. Bu sayede belgenin güncel durumu, geçerlilik süresi ve teşvik kapsamı hakkında bilgi alınabilir.
Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?
Yatırım teşvik belgesi almak için izlenmesi gereken adımlar aşağıda sıralanmıştır:
- Başvuru Hazırlığı: İlk adım olarak yatırım planı, kapasite raporu ve diğer gerekli belgeler hazırlanır.
- E-TUYS Başvurusu: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) üzerinden başvuru yapılır.
- Belgelerin Yüklenmesi: Yatırımcılar, belgeleri sisteme yükleyerek başvuruyu tamamlar.
- Başvurunun Değerlendirilmesi: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, başvuruyu değerlendirerek uygun bulunması halinde belgeyi düzenler.
Yatırım teşvik belgesi başvurusu sırasında yatırımın bölgesi, sektörü ve yatırım tutarı gibi kriterler değerlendirilir. Stratejik yatırımlar, teknolojik dönüşüm projeleri ve yüksek katma değerli üretim teşvikten öncelikli olarak yararlandırılır.
Yatırım Teşvik Bölgeleri
Türkiye, sosyoekonomik gelişmişlik düzeyine göre altı teşvik bölgesine ayrılmıştır. Her bölgenin teşvik oranları ve sağlanan destekler farklılık gösterir. Birinci bölgede daha sınırlı destek sağlanırken, altıncı bölgede yatırımcılar çok daha geniş kapsamlı teşviklerden yararlanabilir.
Bölgeler arasında yer alan iller, coğrafi ve ekonomik yapıya göre belirlenmiştir. Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgeleri genellikle daha yüksek teşvik oranlarına sahiptir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, her yıl teşvik bölgelerini güncelleyebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi Harcı Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla yatırım teşvik belgesi harç bedelleri şu şekildedir:
- Yatırım Tutarı 5 milyon TL’ye kadar: 8.500 TL
- Yatırım Tutarı 5-25 milyon TL arası: 20.000 TL
- Yatırım Tutarı 25 milyon TL üzeri: 40.000 TL
- Yatırım Teşvik Belgesi Revizesi: 2.000 TL
- Yatırım Teşvik Belgesi Revizesi (Kağıt Belge): 2.000 TL
Yatırım Teşvik KDV İstisnası
Yatırım teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, yatırım harcamalarında %20 oranında KDV muafiyeti sağlar. Özellikle imalat ve turizm yatırımlarında bina inşaat harcamalarına yönelik KDV istisnası 2028 yılı sonuna kadar devam etmektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi Alan Firmalar
Yatırım teşvik belgesi sahibi firmalar, genellikle büyük ölçekli sanayi ve teknoloji yatırımları yapan işletmelerdir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenli olarak güncellenen listeye, e-Devlet Kapısı üzerinden ulaşılabilir. Bu belgeye sahip firmalar, teşviklerden maksimum düzeyde faydalanarak yatırımlarını daha verimli hale getirir.
Müşteri Görüşleri
İletişim Formu
Bizimle İletişime Geçmek İster Misiniz?
Proteşvik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri, farklı iş kollarında ve farklı ölçeklerdeki kamu şirketleri ve özel sektör kuruluşlarında, çeşitli proje ve girişimlerde 15 yılı aşkın süredir tecrübe ve birikim sahibi olmuş profesyoneller tarafından kurulan bir limited şirkettir.
